Ният хакида
Бир нарсани касд килишга, хохлашга ният килиш дейилади. Аллох таоло Исро сурасининг 84-чи оятида бундай дейди:
{ قل كل يعمل على شاكلته } (الإسراء : 84)
Маъноси: «Айтинг, хар бир киши ниятига, холатига караб амал килади. Яхши ва солих инсонлар факат Оламлар Роббиси розилигини излаб, яхши ният ила эзгули амаллар килиб ўтса, фосик ва хор бечоралар одамларнинг кўришлари учун гам чекиб, бузук нафсларининг хохишига муносиб амаллар, маъсиятлар килиб ўтади”. (Ас-Саъдий тафсири асосида оят баён килинди).
عن عمر بن الخطاب رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه و سلم يقول:" إنما الأعمال بالنيات، و إنما لكل امرئ ما نوى: فمن كانت هجرته إلى دنيا يصيبها، أو إلى امرأة ينكحها، فهجرته إلى ما هاجر إليه" (رواه البخاري :1)
Маъноси: Умар бин Ал-Хаттобдан (Аллох бу кишидан рози булсин) ривоят килинади, айтадиларки: Расулуллох صلى الله عليه و سلم дан эшитдим, Ул зот айтдиларки: «Амаллар факат ниятлар билан эътиборга олинади. Хар бир кишининг факат ниятига каралади, сўнг унга мукофот ё азоб берилади. Кимки, молу-дунё топиш учун бир юртдан бошка юртга кўчган бўлса, уни топади ёки уйланиш максадида хотин кидириб борган булса, турмуш куради. Демак инсон нима нарса учун хижрат килган булса, максадига мувофик унга муомала килинади».
Мазкур хадисдан шу нарса маълум бўладики, муъмин киши бир амал килишидан олдин, унинг хукми тугрисида билим хосил килиши лозим. Шундан кейин ният килиб уни амалга оширади. Билмасдан туриб амал килиши тўгри эмас. Шунинг учун хам мажнуннинг амали кабул булмайди. Сабаби, у билмасдан ва фахмламасдан амал килади. Шундай экан, инсон билмаган нарсасига хам ният килиши тугри эмас. (Фатхул-Борий асосида).
Имом Ахмад Абдуллох бин Масъуд رضي الله عنه дан ривоят килади, Расулуллох صلى الله عليه و سلم айтадилар:
"إن أكثر شهداء أمتي أصحاب الفرش و رب قتيل بين الصفين الله أعلم بنيته" (رواه أحمد)